Stowarzyszenie Integracji Sensorycznej wg Ayres powstało w celu propagowania wiedzy na temat terapii integracji sensorycznej wg Ayres oraz rozwijania tej metody. Stowarzyszenie realizuje cele statutowe takie jak:
- Propagowanie aktualnej interdyscyplinarnej teoretycznej i klinicznej wiedzy naukowej
z zakresu teorii oraz praktyki terapii integracji sensorycznej prowadzonej zgodnie
z zasadami Jane Ayres, wśród lekarzy pediatrów, neurologów dziecięcych, wśród fizjoterapeutów, terapeutów zajęciowych, logopedów, psychologów oraz wśród innych specjalności związanych z prowadzeniem terapii dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. - Wdrażanie postępów w dziedzinie teorii i praktyki integracji sensorycznej wg Ayres
w Rzeczypospolitej Polskiej. - Inspirowanie pracy naukowej wśród członków Stowarzyszenia i propagowanie jej wyników.
- Współpraca z przedstawicielami innych dyscyplin nauki i techniki na rzecz rozwoju terapii integracji sensorycznej
- Reprezentowanie interesów fizjoterapeutów oraz innych specjalistów prowadzących terapię integracji sensorycznej wg Ayres oraz członków Stowarzyszenia wobec władz publicznych, zawodowych i samorządowych w kraju i za granicą.
- Kształtowanie i utrwalanie postaw etycznych wśród członków Stowarzyszenia.
- Popularyzowanie wiedzy i osiągnięć w diagnostyce, praktyce oraz teorii integracji sensorycznej wg Ayres
- Współdziałanie z władzami, towarzystwami i organizacjami naukowymi, społecznymi
i zawodowymi w kraju i za granicą. Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez:- wyznaczanie standardów szkolenia terapii Integracji Sensorycznej wg Ayres,
- organizację konferencji na temat diagnozy i terapii dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, neurologicznymi i genetycznymi,
- rozwijanie metody Integracji Sensorycznej wg Ayres poprzez wspieranie badań naukowych w zakresie diagnozy i terapii dzieci.
Czym jest integracja sensoryczna
Integracja Sensoryczna jest to proces neurologiczny, w który zaangażowana jest znaczna część naszego układu nerwowego. Przez całe życie docierają do nas informacje ze środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego w postaci bodźców oddziałujących na nasze receptory, drogi nerwowe oraz struktury w centralnym układzie nerwowym. Bodźce sensoryczne płynące do naszego mózgu są rodzajem paliwa napędzającego nasz układ nerwowy. Poprzez bodźce, które docierają ze środowiska zewnętrznego uczymy się naszego otoczenia, uczymy się jak się zachować i jak to zachowanie wpływa na otoczenie. Bodźce płynące ze środowiska wewnętrznego, naszego organizmu, pozwalają nam na budowanie poczucia swojego ciała, odczuwania ruchu. Prawidłowe funkcjonowanie procesów integracji sensorycznej pozwala nam na uczenie się ruchu, planowania motorycznego, rozpoznawania i klasyfikowania informacji z otoczenia. W rezultacie rozwijamy bardziej precyzyjne umiejętności takie jak: poruszanie się, precyzyjne umiejętności motoryki małej i dużej, umiejętność komunikacji, czytanie, pisanie, liczenie, koncentrację uwagi.
Prawidłowe procesy integracji sensorycznej pozwalają nam na rozpoznawanie bodźców
i odpowiednie dostosowanie się do nich. Uczymy się, kiedy bodziec jest zbyt silny i należy od niego uciec, a kiedy można go zignorować. W ten sposób rozwijamy swoją samoregulację oraz emocjonalność.
Zaburzenia przetwarzania sensorycznego
Kiedy proces przetwarzania sensorycznego jest zaburzony, nieprawidłowo oceniane są bodźce, ich nasilenie lub rodzaj. Informacje docierające z układu nerwowego są nieprawidłowo rozpoznawanie lub klasyfikowane przez mózg. W rezultacie nieprawidłowa jest odpowiedź organizmu.
Układ nerwowy może reagować nieadekwatnie do nasilenia bodźca, zbyt silnie lub go nie zauważać. W wyniku czego nieprawidłowo konstruowane jest zachowanie. Kiedy bodźce odbierane są zbyt silnie, chcemy od nich uciec, co powoduje nadpobudliwość, wygórowane reakcje emocjonalne. Kiedy bodźce są niezauważane, nasz układ nerwowy nie dostaje odpowiednio dużo paliwa, więc reakcje są spowolnione lub ciągle ich poszukujemy poprzez ruch.
Zaburzenia integracji sensorycznej dzielimy na trzy podstawowe wzorce:
Zaburzenia modulacji
Jest to problem z regulacją informacji docierających ze zmysłów do mózgu. Zaburza to prawidłową odpowiedź układu nerwowego, zamianę informacji sensorycznych w zachowanie dopasowane do intensywności i charakteru bodźca.
- Hiperreagibilność (nadreaktywność) – niski próg pobudzenia
- Hiporeagibilność (podreaktywność) – wysoki próg pobudzenia
- Poszukiwacz sensoryczny – wysoki próg pobudzenia
Zaburzenia dyskryminacji sensorycznej
Dyskryminacja sensoryczna inaczej różnicowanie sensoryczne jest to zdolność do interpretowania i różnicowania informacji w układzie sensorycznym.
Zaburzenia ruchowe o podłożu sensorycznym
Polegają na tym, że reakcje ruchowe, które tworzone są w oparciu o informację wejściowe
z układów sensorycznych, są niewłaściwe.
Nieadekwatność reakcji może dotyczyć ich intensywności, czasu, właściwości przestrzennych.
Dzieci z zaburzeniami ruchowymi o podłożu sensorycznym mają trudności ze stabilizacją tułowia, ruchem i wykonaniem sekwencji ruchowych.
Wyróżnia się dwa podtypy zaburzeń ruchowych:
- Dyspraksja,
- Zaburzenia posturalne.
Terapia
Terapia Integracji Sensorycznej wg Ayres prowadzona jest zgodnie z zasadami ustanowionymi przez twórczynię metody Jean Ayres, które zostały rozszerzone o doświadczenia z pracy klinicznej w Monachijskim Centrum Dziecka przez Kristiane Kull-Sandacharam, która zdobywała swoją wiedzę z zakresu Integracji Sensorycznej na Uniwersytecie Południowej Kalifornii u dr Ayres. W oparciu o doświadczenia kliniczne metoda została dostosowana również do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, niemowlakami z opóźnieniem psychoruchowym oraz dziećmi i niemowlakami z dysregulacją.
Poprzez terapię dziecko dostaje możliwość zdobywania doświadczeń sensorycznych we wszystkich układach zmysłowych. Zapewnienie odpowiednich wyzwań, dostosowanych do dziecka tak, aby wywołać odpowiednią reakcję adaptacyjną. Dziecko jest aktywnym współpracownikiem w procesie terapii. Dziecko powinno mieć możliwość wyboru
i kontrolowania aktywności. Nie należy z góry określać planu terapii niezależnie od dziecka. Dziecko jest partnerem w terapii! Należy wspierać dziecko w procesie samoregulacji zachowań. Należy zachęcać dziecko do inicjowania i rozwijania swoich pomysłów i planów. Sytuacja terapeutyczna powinna wspierać osiągnięcie i utrzymanie optymalnego zakresu pobudzenia. Wspieranie uwagi, zaangażowania motywacji dziecka poprzez dostosowanie środowiska do potrzeb dziecka. Terapia prowadzona jest poprzez zabawę, tworzenie kontekstu gry. Dzieci mają wewnętrzną motywację do podejmowania działań o charakterze zabawy lub gry. Działania należy modyfikować w taki sposób, aby dziecko mogło osiągnąć sukces
w trakcie terapii. Terapia prowadzona jest w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu tak, aby zmotywować dziecko do wyboru i zaangażowania się w aktywność. Podczas terapii należy zapewnić dziecku bezpieczeństwo fizyczne. Sprzęty w sali powinny być bezpieczne.
Terapeuta musi szanować emocje dziecka, pozytywnie odnosić się do dziecka, tworzyć atmosferę zaufania i bezpieczeństwa emocjonalnego.
Terapia Integracji Sensorycznej wg Ayres obejmuje również prace z rodzicami. Rodzice powinni być obecni podczas terapii, aby móc obserwować działania terapeutyczne i następnie przenieść je do codziennego funkcjonowania dziecka.